Δεν είναι εύκολο να γίνει η διάγνωση του παγκρεατικού καρκίνου με βάση μόνο τα συμπτώματα ή την κλινική εξέταση του ασθενούς.

Η γνώση της ύπαρξης παραγόντων κινδύνου (ηλικία, γενετική προδιάθεση, κάπνισμα, διαβήτης) μπορεί να οδηγήσει σε πρωιμότερη και πιο εκτεταμένη διερεύνηση των ασθενών που παρουσιάζουν συμπτώματα τα οποία θα μπορούσαν να οφείλονται σε καρκίνο του παγκρέατος. Οι εξετάσεις αίματος συχνά δεν είναι ειδικές και δεν βοηθούν στη διάγνωση. Εντούτοις, μια πληθώρα εξετάσεων είναι τώρα διαθέσιμες, για να βοηθήσουν στη διάγνωση ύπαρξης παγκρεατικού καρκίνου σε ασθενείς στους οποίους υπάρχει κλινική υποψία.

1. Απεικονιστικές εξετάσεις:

Οι διαθέσιμες εξετάσεις που χρησιμοποιούνται κατά την κρίση του θεράποντα είναι οι ακόλουθες:

• Υπερηχογράφημα κοιλίας: είναι συνήθως η αρχική εξέταση σε υποψία παγκρεατικού καρκίνου.
• Αξονική τομογραφία κοιλίας με σκιαγραφικό: βοηθά στη διάγνωση, σταδιοποίηση και εκτίμηση δυνατότητας χειρουργικής αφαίρεσης του όγκου.
• Μαγνητική τομογραφία κοιλίας, με σκιαγραφικό: με παρόμοιο ρόλο με την αξονική τομογραφία χωρίς όμως τη χρήση ακτινών Χ.
• Ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP): Με ένα ενδοσκόπιο ο γιατρός φτάνει στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου και βρίσκει την κοινή εκβολή του χοληδόχου και παγκρεατικού πόρου. Στη συνέχεια με ένα μικρότερο σωλήνα διαπερνά την εκβολή αυτή χύνοντας σκιαγραφικό στο χοληδόχο και παγκρεατικό πόρο, ενώ λαμβάνονται ακτινογραφίες. Αυτές μπορούν να αναδείξουν παθολογικά σημεία στους πόρους. Με τη χρήση ERCP μπορούν επίσης να ληφθούν βιοψίες από τις ύποπτες περιοχές.
• Μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP): Δίνει πολλές πληροφορίες για την ανατομία των χοληφόρων του παγκρεατικού πόρου και την ενδοηπατικών αλλοιώσεων.
• Ενδοσκοπικός υπέρηχος: Ο γιατρός πραγματοποιεί υπερηχογραφική απεικόνιση μέσα από τον γαστρεντερικό σωλήνα. Εκτός από τις ανατομικές πληροφορίες που προσφέρονται με τη μέθοδο αυτή, μπορούν να ληφθούν και βιοψίες από ύποπτες περιοχές.
• Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET-CT): Η εξέταση αυτή δε συνίσταται για την αρχική διάγνωση του παγκρεατικού καρκίνου. Μπορεί όμως να ζητηθεί από το γιατρό για την εκτίμηση της επέκτασης της νόσου στα πλαίσια της σταδιοποίησης της.

2. Ιστολογική Εξέταση

Γίνεται σε υλικό που λαμβάνεται με βιοψία με τη βοήθεια υπέρηχου, αξονικής τομογραφίας, ενδοσκοπικού υπερήχου ή ERCP.

Βιοψία επίσης μπορεί να ληφθεί λαπαροσκοπικά. Με τη μέθοδο αυτή, με τη βοήθεια γενικής αναισθησίας γίνονται τομές στην κοιλιά του ασθενούς. Σε μία από τις τομές εισάγεται video camera που επιτρέπει στο χειρουργό να δει το πάγκρεας και τα άλλα όργανα, ώστε να εκτιμήσει την έκταση της νόσου, αλλά και να πάρει κομμάτια παθολογικού ιστού προς εξέταση.

Ο παθολογοανατόμος εξετάζει το δείγμα και θέτει τη διάγνωση του καρκίνου καθώς επίσης δίνει πληροφορίες για τα ιστολογικά χαρακτηριστικά της νόσου.